گلپر گیاهی اصیل و بومی در اشکورات
گلپر گیاهی گلدار، علفی و چندساله از تیره چتریان (جعفری)است. این گیاه، بومی ایران است و در ناحیه های نمناک کوهستانی ایران و مناطق پیرامونی می روید.ساقه مستقیم استونه ای شکل و شیار دار کمابیش پوشیده از کرک، ارتفاع این گیاه متفاوت بین ۷۵ تا ۱۵۰ سانتی متر است.
گل های آن سفید مجتمع به صورت چتر در انتهای ساقه های گل دهنده در قسمت بالای گیاه ظاهر می شود. میوه آن تخم مرغی، کمی ضخیم و معطر به رنگ سبز تیره به طول یک و نیم تا یک سانتی متر است.پس از رسیدن و خشک شدن مثل لایه ورقه ای می شود که موقع سوختن دود زیاد و معطری تولید می کند که بدین خاطر بسیار مورد توجه است و هر خانواده سنه کوهی روزی چندین بار از مقدار کمی از آن جهت سوختن و ایجاد دود مورد استفاده قرار می دهد .
برگ های آن بسیار پهن شبیه ” اوپل“کنار برکه هاست اما با چاک های عمیق به شکل پنجه غاز شبیه برگ آنژلیکا، به طوری که این چاک ها برگ را به چند نیمه برگ تقسیم می کند و هر نیمه برگ نوک تیز و دندانه دار است.در سنه کوه این گیاه در اواخر بهمن و اوایل اسفند با مساعد شدن هوا شروع به رویش می کند و در طول فصل بهار به مرور رشد کرده و اواخر خرداد تا اوایل تیرماه برداشت می شود .پس از برداشت در آفتاب یا پشت بام شیروانی پهن کرده تا کاملا خشک شده و گلپر از ساقه چوبی کنده و جدا شود . در واقع آنچه در سنه کوه از کولک استفاده می شود در واقع میوه آن است . تعداد بوته های آن در سنه کوه بسته به سلیقه و دلخواه اهل محل در باغچه (لته لتکا) جاهای کناره زمین در حد مصرف خانوار پرورش می یابد .
بیشتر به تنهایی و یا مخلوط با اسفند (اسپند) خریداری شده یا سوغات مناطق کوهستانی جهت چشم زخم (دفع ضررحسودان) و خوشبو کردن خانه ها و همچنین جوشیده آن به تنهایی که تلخ است یا مخلوط با آب نبات بنام “کولک داغ”را جهت بیماری معده استفاده می کنند .مردمان این دیار نسبت به دود کولک اسپند اعتقاد خاص و ویژه ای دارند و در مراسم مختلف و آمدن مهمان و برگشت از سفر و ورود مال یا محصول برداشتی به خانه و ادامه شکر گزاری خداوند با ذکر صلوات و خواندن آیه ” ان یکاد …” قرآن شکوه و جلوه خاصی به آن می دهند .
پودر آن هم از قدیم الایام به همراه ادویه جات دیگر در برنامه غذایی مردم این دیار قرار دارد به عنوان مثال پودر گلپر را می توان روی باقلای پخته، عدس و دیگر حبوبات، سیب زمینی پخته و انواع سوپ ها و خورش ها و همچنین روی انار دانه شده پاشید. پیران ما از خواص درمانی کولک در طب سنتی و قدیمی استفاده های زیادی می کردند .چرا که از خواص دارویی کولک اینها را می توان برشمرد که کولک گیاهی است مقوی معده و سایر اندام های دستگاه گوارش و دفع کننده نفخ دستگاه گوارش، ترشحات معده را زیاد کرده و سموم بدن را دفع می کند، ضدعفونی کننده و میکروب کش قوی است، خوردن آن شیر زنان را زیاد می کند، خوردن آن به میزان کم، باعث نشاط و شادی شده و در هضم غذا موثر است، برای کمردرد رطوبی نیز مفید بوده و می توان آن را همراه با غذاها میل کرد.
گلپر قطع کننده بلغم و دفع کننده باد و نفخ شکم است، بهترین دارو برای معالجه هیستری (صرع) است، در ریشه آن خواص بی شماری نهفته، اگر از تشنج و ناراحتی های عصبی رنج می برید از آن استفاده کنید.خوردن گلپر ذهن را باز و حافظه را زیاد و نسیان یا فراموشی را کم می کند .جهت اطلاعات بیشتر اینجا و یا اینجا و یا کاملتر اینجا را کلیک کنید .
از مضرات هم ،مصرف مقدار زیاد گلپر سبب سقط جنین می شود. از این رو زنان باردار در خوردن زیاد آن مجاز نیستند.
